Σάπιος ο πάγος στο Β.Πόλο

Ο ερευνητής της Αρκτικής Rüdiger Gerdes μιλά για το λιώσιμο των πάγων στον Β. Παγωμένο Ωκεανό και για την αξία των μοντέλων υπολογισμού , σε μια του συνέντευξη στην εφημερίδα Die Zeit:

DIE ZEIT: Οι πάγοι της Αρκτικής λιώνουν πολύ γρηγορότερα από ότι προέβλεψε η επιτροπή για το κλίμα του ΟΗΕ(IPCC). Στα 5 των τελευταίων 6 χρόνων είναι καθαρά μεγαλύτερο από αυτό που πρόβλεψε η IPCC-αναφορά. Είναι τα μοντέλα μας λάθος;
Rüdiger Gerdes: Υπάρχουν δύο λόγοι για αυτή την ασυμφωνία: για τον αρκτικό θαλάσσιο πάγο τα μοντέλα της IPCC δεν αντιδρούν όσο θα έπρεπε σε σχέση με την αύξηση των εκπομπών των αερίων του Θερμοκηπίου. Τον δεύτερο λόγο τον εντοπίζουμε στην ακραία επίδραση της μακροπρόθεσμης φυσικής διακύμανσης. Βρισκόμαστε στο μέγιστο μιας εκφρασμένης θερμής φάσης, της λεγόμενης μακράς διαρκείας ατλαντικής ταλάντωσης. Η θερμοκρασία του νερού είναι γύρω στο μισό βαθμό πάνω από τον μέσο όρο. Και αυτό συμβαίνει τη στιγμή που ο πάγος, μέσω της μακροπρόθεσμης μείωσης του πάχους του, αποδυναμώνεται.
ZEIT: Στο τελευταίο μέγιστο αυτής της ταλάντωσης ήταν σταθερότερη η καλοκαιρινή κάλυψη πάγου;
Gerdes: Ναι. Τότε, πριν από 70 περίπου χρόνια, ο πάγος στις περισσότερες θέσεις μετά τον αρκτικό χειμώνα είχε τόσο πάχος, ώστε ακόμα και σε ένα θερμό καλοκαίρι δεν μπορούσε να λιώσει πολύ. Εντωμεταξύ έχει ξεπερασθεί εν μέρει αυτό το κρίσιμο σημείο. Αντί να έχει το συνηθισμένο προηγούμενα πάχος των τριών και μισό μέτρων, σήμερα συχνά δεν ξεπερνά τα δύο μέτρα πάχος. Πλατειά ρήγματα και λακκούβες είναι μάλιστα ορατές από το διάστημα, συνάδελφοι μιλάνε ήδη για σάπιο πάγο.
ZEIT: Ξεκινάτε από τη διαπίστωση ότι ο όγκος του αρκτικού πάγου, από το 1900 και μετά, υποχωρεί κατά μέσο όρο κατά 110 κυβικά χιλιόμετρα το χρόνο. Από πού το ξέρετε αυτό ακριβώς;
Gerdes: Είναι ένα δύσκολο θέμα. Δεδομένα από στρατιωτικά υποβρύχια είναι συνήθως μυστικά. Τα αεροπλάνα προσφέρουν δεδομένα μόνο για τμήματά του κατά μήκος λίγων γραμμών. Οι παρατηρήσεις της επιφάνειάς του από δορυφόρους δεν είναι αρκετά σίγουρες, εξάλλου δεν υπάρχουν αυτόν τον καιρό. Η Nasa απέσυρε το δικό της δορυφόρο Icesat το 2009, ο ευρωπαϊκός Cryosat, που ξεκίνησε τον Απρίλιο είναι ακόμη στη φάση δοκιμής. Οι αναφορές μας στηρίζονται για αυτό το λόγο σε υπολογισμούς ενός μοντέλου.
ZEIT: Και είναι επομένως το ίδιο λανθασμένοι, όσο και τα νούμερα της IPCC για τη συρρίκνωση του πάγου;
Gerdes: Όχι, σαν δεδομένα εισόδου εμείς χρησιμοποιούμε για παράδειγμα τη θερμοκρασία του αέρα, την ταχύτητα-διατομή του ανέμου-δηλαδή παρατηρήσεις. Αυτό κάνει διαφορετικό το δικό μας μοντέλο για τον όγκο του πάγου, από ένα κλιματικό μοντέλο, στο οποίο υπεισέρχονται μόνο η ηλιακή ακτινοβολία στο πάνω στρώμα της ατμόσφαιρας, η συγκέντρωση Aerosol και τα αέρια του θερμοκηπίου.
ZEIT: Σύντομα το Cryosat θα σας προσφέρει πολλά νέα δεδομένα. Περιμένετε εκπλήξεις;
Gerdes: Όχι. Οι μετρήσεις για το πάχος του πάγου που έχουμε ανταποκρίνονται σε μεγάλο βαθμό. Φυσικά θα χαρούμε για νέα δεδομένα όσον αφορά στην επιφάνεια του πάγου. Δεν πιστεύω όμως ότι θα υποχρεωθούμε να διορθώσουμε πολύ τις εκτιμήσεις μας.
ZEIT: Πότε θα ζήσουμε το πρώτο ελεύθερο από πάγους καλοκαίρι στο Β. Πόλο;
Gerdes: Αυτό εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα επιστρέψει η επόμενη ψυχρή περίοδος της Ατλαντικής Διακύμανσης. Μέχρι τώρα δεν είμαστε σε θέση να το προβλέψουμε. Αν έλθει γρήγορα, τότε θα αυξηθεί στην αρχή η κάλυψη του πάγου, αν διαρκέσει πολύ για να επανέλθει η ψυχρή φάση, τότε σε λίγες δεκαετίες θα εξαφανισθεί σχεδόν η καλοκαιρινή κάλυψη πάγου…

Ο Rüdiger Gerdes διευθύνει το τμήμα για την ωκεάνια φυσική, στο Alfred-Wegener-Institut, που ειδικεύεται στην ωκεάνια και πολική έρευνα, στο λιμάνι της Βρέμης στη Γερμανία.

Σημείωση: βρίσκομαι στη Γερμανία αυτό το διάστημα, για αυτό και τα θέματα των αναρτήσεων τελευταία, έχουν να κάνουν με τη χώρα αυτή.