Αναδιάρθρωση του χρέους και η πράσινη οπτική

Του Γιάννη Παρασκευόπουλου
Εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πράσινων

Όντως η ελληνική οικονομία βαρύνεται αναμφίβολα με πλήθος δικές της αδυναμίες, τόσο στο δημόσιο τομέα όσο και στον ιδιωτικό. Κουβαλάει επίσης τις αμαρτίες του πολιτικού συστήματος που επί 15 τουλάχιστον χρόνια οικοδομούσε μια οικονομία με ημερομηνία λήξης, ασύμμετρα στηριγμένη στη διαρκή διόγκωση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Επιπλέον, έχει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των παραδοσιακών συνταγών του ΔΝΤ, που συνοψίζονται στην κατεδάφιση μιας οικονομίας προκειμένου να ανοικοδομηθεί με άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό.
Ένας ευρωπαϊκός κλοιός
Η ελληνική όμως οικονομία λειτουργεί στα πλαίσια της ευρωζώνης, όπου για τις πιο αδύναμες χώρες διαμορφώνεται ένας ιδιότυπος κλοιός:
• Από την περιοριστική νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την πολιτική δηλαδή του «ισχυρού ευρώ», που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την ανάκαμψη και την ανταγωνιστικότητα των ασθενέστερων.
• Από την επιδίωξη των ισχυρότερων χωρών να ενισχύσουν μονομερώς την εθνική τους ανταγωνιστικότητα, όπως η Γερμανία που με την «Ατζέντα 2010» κρατά ουσιαστικά παγωμένους τους μισθούς της από το 2002.
• Από τον περιορισμένο προϋπολογισμό της Ε.Ε. (σήμερα μόλις 140 δις, 6 φορές χαμηλότερος από τον προϋπολογισμό της Γαλλίας) και την ανεπαρκή Πολιτική Συνοχής που τον συνοδεύει.
Ουσιαστικά το ελληνικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας πολλαπλασιάζεται με πολιτικές που επιβάλλουν σκληρότερους όρους ανταγωνισμού στην ευρωζώνη από ό,τι είναι πραγματικά απαραίτητο. Αν το πλαίσιο αυτό θεωρηθεί δεδομένο, μια βαθιά αναδιάρθρωση είναι λογικό να θεωρείται αναπόφευκτη, με σοβαρό κόστος τόσο για τη χώρα μας όσο και για τους δανειστές της. Μια τέτοια αναδιάρθρωση δε λύνει το πρόβλημα, μπορεί όμως υπό όρους να είναι μέρος της λύσης.
Σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η Ευρώπη;
Η Ευρώπη όμως χρειάζεται έτσι κι αλλιώς αλλαγές, καθώς το κοινό νόμισμα δε μπορεί να σταθεί χωρίς κοινή ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση. Το ερώτημα είναι κατά πόσο οι αλλαγές αυτές θα είναι απλώς μια προέκταση του Συμφώνου Σταθερότητας (όπως επιλέγει το «Σύμφωνο για το Ευρώ»), ή αν θα εμβαθύνουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση, προωθώντας ταυτόχρονες απαντήσεις για την οικονομική, κοινωνική και οικολογική κρίση.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο τη δεύτερη αυτή επιλογή προωθούν κατά κύριο λόγο οι Πράσινοι, συνδέοντάς τη με την αναγκαιότητα για εκτεταμένο πανευρωπαϊκό κύμα επενδύσεων σε «πράσινες» υποδομές: κάτι τέτοιο θα τονώσει την οικονομία, θα δημιουργήσει μαζικά νέες θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα θα συμφιλιώσει την οικονομία με το περιβάλλον. Σε θεσμικό επίπεδο, η πρόταση αυτή της Πράσινης Στροφής (ή Green New Deal) συνδέεται με παρεμβάσεις σε όλα όσα είδαμε ότι αποτελούν τον ευρωπαϊκό κλοιό στην ελληνική οικονομία: οι Πράσινοι ζητούν χαλαρότερη νομισματική πολιτική ώστε να βγούμε από την κρίση, θεωρούν τα εμπορικά πλεονάσματα των ισχυρών εξίσου επικίνδυνα με τα εμπορικά ελλείμματα των ασθενέστερων, διεκδικούν υψηλό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (με πόρους από τη φορολόγηση των χρηματιστηρίων και του άνθρακα) και ισχυρή πανευρωπαϊκή πολιτική συνοχής με κύριο άξονα την Πράσινη Στροφή. Επιμέρους προτάσεις σε αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη υιοθετηθεί και από το ευρωκοινοβούλιο.
Ένα τέτοιο πλαίσιο θα έδινε σε χώρες όπως η Ελλάδα τη δυνατότητα να διορθώσουν τις αδυναμίες τους, να καλύψουν το έλλειμμα ανταγωνιστικότητάς τους με λογικές θυσίες, και να μπουν σε βιώσιμη τροχιά. Παράλληλα όμως θα απαιτούσε πιθανότατα και πολύ λιγότερες απώλειες για τους δανειστές: Μια οικονομία που της δίνεται η ευκαιρία να σταθεί στα πόδια της και να λειτουργήσει αποδοτικά, μπορεί να αποπληρώσει μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους της, από ότι αν μείνει καταδικασμένη σε πολυετή ασφυξία, όπως τώρα με το Μνημόνιο και τους αυτοσχεδιασμούς της κυβέρνησης και των δανειστών μας.
Διεκδικώντας (και) ως Ευρωπαίοι
Μέχρι στιγμής η διάσταση αυτή, ότι «η αλληλεγγύη συμφέρει» και ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο ανταγωνιστικότητας μπορεί να αλλάξει:
• Δεν έχει τεθεί στον ελληνικό δημόσιο διάλογο, ούτε από το πολιτικό σύστημα ούτε από τα Μέσα Ενημέρωσης.
• Δε φαίνεται να έχει κατατεθεί από την κυβέρνηση προς την Κομισιόν και τις κυβερνήσεις, αλλά και την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
• Δεν έχει αξιοποιηθεί ως βάση για συμμαχίες, τόσο με τις άλλες πληττόμενες ευρωπαϊκές χώρες όσο και με το ευρωκοινοβούλιο ή με πολιτικές δυνάμεις που προωθούν συνολικά μια τέτοια οπτική, όπως οι Πράσινοι.
Η απουσία των πρωτοβουλιών αυτών δίνει ένα ακόμη μέτρο της χρεοκοπίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Είναι όμως σαφές ότι χρειάζεται επιτέλους να τις συζητήσουμε και να τις αναλάβουμε, διεκδικώντας πια όχι μόνο ως Έλληνες αλλά και ως Ευρωπαίοι;

Πηγή: tvxs