Επιστροφή προς τα ... μπρος!

Επιστροφή προς τα ... μπρος!

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ
ΝΑ ΘΕΜΕΛΕΙΏΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΌ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΙΣΌΤΗΤΑΣ

Αποανάπτυξη-Τοπικοποίηση -Αυτονομία- Άμεση Δημοκρατία-Ομοσπονδιακός Κοινοτισμός

Τον Μάιο του 2020, μια ομάδα περισσότερων από 1.100 υποστηρικτών της «Αποανάπτυξης», υπέγραψε ένα μανιφέστο καλώντας τις κυβερνήσεις να αδράξουν την ευκαιρία και να στραφούν προς ένα «ριζικά διαφορετικό είδος κοινωνίας, αντί να προσπαθούν απεγνωσμένα να θέσουν ξανά σε λειτουργία την «καταστροφική ανάπτυξη». Η Συνδημία του κοροναϊού δείχνει ότι θα χρειασθεί να γίνουν μεγάλες αλλαγές, αν δεν θέλουμε να πάμε στην κατάρρευση! Ειδικά για την μετά-COVID Ελλάδα: Για να ξεφύγει η χώρα από τη μέγγενη των χρεών, από την φτωχοποίηση και το πολιτισμικό αδιέξοδο, καθώς και από την κατάθλιψη και την μεμψιμοιρία στην οποία έχει πέσει ο πληθυσμός της-ιδίως μετά το σοκ της πανδημίας και τον εγκλεισμό του στα σπίτια- θα χρειασθεί, μετά το πέρασμα της καταιγίδας, να αναπτερωθεί το ηθικό του μέσα από μια στροφή προς μια ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση . Εφαλτήρας μπορεί να γίνει ο αγροδιατροφικός τομέας και στη συνέχεια ο μεταποιητικός ένδυσης- υπόδησης, ο ενεργειακός και ο ήπιος ποιοτικός τουρισμός να την συμπληρώσουν. Είναι μια εναλλακτική στη σημερινή κυρίαρχη κατεύθυνση, που δεν χρειάζονται κεφάλαια, ξένες επενδύσεις, χωροταξικά σχέδια, υπερτοπικές συγκεντρώσεις, μεγαλεπήβολα και εξουθενωτικά μεγέθη και ρυθμούς. Η κατεύθυνση της Αποανάπτυξης-Τοπικοποίησης -Αυτονομίας- Άμεσης Δημοκρατίας-Ομοσπονδιακού Κοινοτισμού θα μπορούσε να είναι η διέξοδος για την χώρα, στην μετά-COVID εποχή!

Τρίτη 21 Ιουνίου 2011

Η μετάβαση προς την άμεση δημοκρατία

Οι Έλληνες ναυαγοί της ανάπτυξης, βιώνοντας με μεγαλύτερη ένταση αντιφάσεις που αφορούν όλες τις «αναπτυγμένες» κοινωνίες, θα μπορούσαν να επιλέξουν δρόμους για να αντιστρέψουν τα μειονεκτήματα που έχει η χώρα σαν «αδύνατος κρίκος», σε αντίστοιχα πλεονεκτήματα. Όλοι συμφωνούν ότι είμαστε ο αδύνατος κρίκος, επειδή έχει δημιουργηθεί-από το μέχρι τώρα σύστημα εξουσίας-ένα δυσκίνητο, συγκεντρωτικό και πελατειακό κράτος, στην υπηρεσία μιας ελίτ μόνο. Με τον «Καλλικράτη» γίνεται προσπάθεια να «αποκεντρωθεί» αυτό το είδος του κράτους(και όχι βέβαια να αναδειχθεί η Αυτοδιοίκηση, αφού δημιουργήθηκαν υπερδήμοι-κυβερνεία).
Το κίνημα πολιτών στις πλατείες, θα πρέπει σιγά σιγά να αντιστρέψει την κατάσταση. Όχι μόνο σε σχέση με το μνημόνιο και το χρεοκοπημένο κομματικό σύστημα αντιπροσώπευσης. Γιατί έθεσε ταυτόχρονα το ζήτημα της άμεσης δημοκρατίας με όρους πλήθους πρακτικά και όχι μόνο θεωρητικά. Λειτουργώντας κάθε μέρα με συνελεύσεις στις πλατείες έθεσε τις βάσεις για την ίδια την πολιτική οργάνωση της ελληνικής κοινωνίας στη βάση της κλασσικής έννοιας της δημοκρατίας, όπως μας έρχεται από το παρελθόν των ελληνικών πόλεων-κρατών. Αν στη συνέχεια-ανεξάρτητα αν καταφέρει να αποσυρθεί το μνημόνιο και η τρόικα-κατορθώσει να δημιουργήσει Ριζοσπαστικές Κινήσεις Πολιτών με το χαρακτηριστικό της «δημοκρατίας εν δράσει», που θα παρεμβαίνουν με αμεσοδημοκρατικό τρόπο σε τοπικό επίπεδο, με ένα πρόγραμμα τοπικής παρέμβασης στα καθημερινά κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά προβλήματα, τότε θα μπορέσει να βάλει την άμεση δημοκρατία στο προσκήνιο της νέας πολιτικής δραστηριότητας των μέχρι τώρα παροπλισμένων πολιτών. Η πολιτική αυτή δραστηριότητα δεν θα χαρακτηρίζεται μόνο από την αντίσταση στις πρακτικές διακυβέρνησης του κεντρικού και περιφερειακού κράτους, αλλά και από εναλλακτικές προτάσεις. Από προτάσεις για άμεσα υλοποιήσιμες δομές, που θα δίνουν λύσεις «εδώ και τώρα» και που μπορούν να λειτουργούν σαν παράδειγμα για εκτεταμένους κοινωνικούς πειραματισμούς, στους οποίους μπορεί να εμπλέκεται όλη η κοινωνία, γιατί θα αφορούν στο παρόν της καθώς και στο μέλλον των επερχόμενων γενιών. Αυτοί οι εκτεταμένοι κοινωνικοί πειραματισμοί(όπως π.χ. ο συμμετοχικός προϋπολογισμός-προγραμματισμός) θα μπορέσουν να πάρουν την τελική τους μορφή, όταν μια τέτοια Κίνηση ψηφισθεί και αναλάβει τον δήμο ή την περιφέρεια.
Αν τώρα πολλές τέτοιες πολιτικές κινήσεις, που έχουν σαν βασικό γνώρισμα την άμεση δημοκρατία και λίγο ως πολύ το ίδιο πρόγραμμα παρέμβασης για την κοινωνία και το περιβάλλον, βρεθούν και συνδεθούν στη συνέχεια με ομοσπονδιακή μορφή(καλό θα είναι να πάρουν και κοινή ονομασία, για να δίνουν κοινό μήνυμα), μπορούν να δημιουργήσουν στην ουσία, σε περιφερειακό ή και εθνικό επίπεδο, μια καινούργια κοινωνική και πολιτική δομή. Ο στόχος μιας τέτοιας κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης θα είναι η συμμετοχή των πολιτών σε όλα τα επίπεδα της δημοτικής, περιφερειακής και εθνικής δημόσιας σφαίρας, εγκαθιστώντας σε όλους τους χώρους συνελεύσεις άμεσης δημοκρατίας. Μέσα από αυτή τη συμμετοχή θα είναι δυνατή η μετατροπή του πολίτη σε διαμορφωτή οικονομικού, κοινωνικού, περιβαλλοντικού και πολιτικού προγράμματος ικανού να εξασφαλίσει πλειοψηφίες. Έτσι στην ουσία θα μπορέσει να επιτευχθεί και η ομοσπονδιοποίηση των δήμων σε περιφέρειες και στη συνέχεια η συνομοσπονδία των περιφερειών της ελληνικής επικράτειας.

Και μια παρατήρηση: Οι περιφέρειες μπορεί να μην είναι τελικά αυτές του Καλλικράτη. Θα πρέπει οι περιφέρειες να πάρουν τη μορφή της "Βιοπεριφέρειας". Δηλαδή μιας περιφέρειας που εξασφαλίζει την αρμονική ενότητα ενός τόπου (φυσικού οικοσυστήματος), της κοινότητας των ανθρώπων που τον κατοικούν και του συνόλου των παραγωγικών τους δραστηριοτήτων. Η εγγύτητα θα είναι καθοριστική στην διαχείρηση των εισροών και των εκροών των παραγωγικών μονάδων, των ανταλλαγών μεταξύ τους, όπως και με τους καταναλωτές. Όσον αφορά στην οικονομία της θα πρόκειται για μια οικονομία εγγύτητας.
Επίσης δεν αγνοούμε την αδυναμία να προβλέψουμε από πριν τις μορφές και τους θεσμούς τους οποίους μπορεί να γεννήσει η εκπληκτική θεσμίζουσα δραστηριότητα μιας κοινωνίας σε αναβρασμό και σε στάδιο μετάβασης.
Θα μπορούσε για παράδειγμα να δημιουργήσει τους παρακάτω θεσμούς:

1.Πολιτική άμεση δημοκρατια:
 συνελεύσεις πολιτών σε επίπεδο τοπικό(κοινοτικές-δημοτικές)
 συνελεύσεις εντολοδόχων(ανακλητών-εκ περιτροπής) σε περιφερειακό και οσπονδιακό επίπεδο
 κοινότητες (γεωγραφικές ή γειτονιές πόλεων) π.χ. συνελεύσεις 250-1000 κατοίκων, δημος μέχρι 50.000 κατοίκων συνέλευση 200 εντολοδόχων(1 εντολοδόχος ανά 250 κατοίκους), περφέρεια μέχρι 1.000.000 με συνέλευση 200 εντολοδόχων(1/5000), ομοσπονδία μέχρι 10.000.000 με συνέλευση 200 εντολοδόχων(1/δήμο).
 Αποφάσεις στη βάση δημοκρατικού ορθολογισμού(απαρτίες, ειδικές απαρτίες, πλειοψηφίες, ειδικές πλειοψηφίες κ.λ.π

2) Οικονομική δημοκρατία:
 Κοινοκτημοσύνη-δημοτική ιδιοκτησία, συλλογικός έλεγχος
 Αχρήματη ικανοποίηση βασικών-βιοτικών αναγκών(τροφή,στέγη,υγεία-περιβάλλον, εκπαίδευση) με ένα μίνιμουμ εργασίας, ελευθερία επιλογης για τις μη βασικές ανάγκες με επιπλέον εργασία και „τεχνητή“ αγορά μέσω „κουπονιών“.
 Αυτοδυναμία του δήμου(όχι οπωσδήποτε αυτάρκεια αλλά στήριξη κύρια στους δημοτικούς πόρους-ανταλλαγή μεταξύ αυτοδύναμων δήμων- συνομοσπονδιακή κατανομή αγαθών-υπηρεσιών κ.λ.π)
 Δημοκρατικός σχεδιασμός παραγωγής-κατανομής μέσω συνεχούς ανατροφοδότησης πληροφοριών μεταξύ δημοτικών συνελεύσεων-συνελεύσεων χώρων εργασίας.
 Συνομοσπονδιακά πλάνα για τομέα βασικών-δημοτικά πλάνα για τομέα μη βασικών κ.λ.π
3) Κοινωνική δημοκρατία:
 Αυτοδιεύθυνση στους χώρους εργασίας, νοικοκυριού, εκπαίδευσης, πολιτισμού.
 Ισοκατανομή ελεύθερου χρόνου
 Ενσωμάτωση του νοικοκυριού στις βασικές ανάγκες κ.λ.π.
 Οικοκοινότητες με τη μορφή διευρυμένης οικογένειας
4) Οικολογική δημοκρατία:
θα εξαρτηθεί από την ατομική-συλλογική οικολογική συνείδηση των πολιτών.
 Η μη κυριαρχία των αγορών, ο αντικαταναλωτισμός, η χειραφετιτική παιδεία, η αντιιεραρχία και ο τοπικιτιστικός χαρακτήρας πόρων-ανταλλαγών εχέγγυα για ισορροποιημένη ένταξη της κοινωνίας στη Βιόσφαιρα και το περιβάλλον.
 Χρήση ανανεώσιμων πόρων ανάλογα με ρυθμούς ανανέωσής τους-μη ανανεώσιμων ανάλογα με ρυθμό υποκατάστασής τους από ανανεώσιμους-επανάκτηση-επαναχρησιμοποίηση.
σεβασμός στη βιοποικιλότητα

2 σχόλια:

  1. μάλιστα, γράφετε για δημοτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής μεταξύ άλλων ωραίων. Αλήθεια, όλα αυτά θα γίνουν μέσα στο υπερκράτος της Ε.Ε. και τη συγκέντρωση και οικονομική καταστροφή που προκαλεί η παγκοσμιοποίηση στην οποία είμαστε πλήρως εξαρτημένοι πλέον; Επίσης δεν βλέπω κάτι για δημοτική εξουσία. Πώς παίρνουμε τη δημοτική εξουσία για να κάνουμε τους θεσμούς αυτούς; Απλά με πανηγύρια κατά των κακών πολιτικών που υποτίθεται θα ρίξουν το "πολιτικό σύστημα" (που διαχωρίζεται τεχνηέντως από το οικονομικό); Καλοπροαίρετα ρωτάω γιατί δεν καταλαβαίνω τι σχέση έχει ένα τέτοιο πρόταγμα με διάφορες ΜΚΟ και τους..Οικολόγους Πράσινους που προβάλλετε εδώ, ή εναλλακτικά μεταμοντέρνα εγχειρήματα που δεν θέτουν θέμα αντικατάστασης του συστήματος αλλά συνύπαρξης μέσα στην παγκόσμια Αγορά κτλ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η δημοτική ιδιοκτησία μπορεί να είναι η βασική μορφή, παράλληλα με τη συλλογική των ομάδων-συλλογικοτήτων των παραγωγών-εργαζομένων. Η ατομική ιδιοκτησία θα επιλέξει να ενταχθεί στη συλλογική, γιατί δε θα μπορεί να σταθεί σε ένα περιβάλλον που θα κυριαρχεί η κοινωνική και δημοτική οικονομία. Δεν διαχωρίζω την οικονομία από την πολιτική αφού απαιτείται ταυτόχρονα οικονομική και πολιτική δημοκρατία.
    Στοιχεία αυτής της κατεύθυνσης μπορούν να υλοποιούνται ήδη χωρίς να περιμένουμε να γίνει πρώτα κάποια "επανάσταση". Αυτή η διαδικασία θα οδηγούσε όχι μόνο μακροπρόθεσμα, αλλά και μεσοπρόθεσμα να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων στους θεσμούς της Τ.Α. Τώρα και το τοπικό πολιτικό προσωπικό λειτουργεί κατ εικόνα και ομοίωση του κεντρικού, αλλά η κατάρρευση του κεντρικού πολιτικού συστήματος στα επόμενα χρόνια της κρίσης, θα βοηθούσε πολύ γρήγορα να αντικατασταθεί η εξουσία του από τους εντολοδόχους των συνελεύσεων των πολιτών. Όταν γίνει αυτό σε αρκετούς δήμους, τότε θα είναι δυνατόν να τεθεί επί τάπητος το ζήτημα ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου και η έκφρασή του σε ένα νέο σύνταγμα που δε θα στηρίζεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία και το σημερινό κομματικό σύστημα, αλλά σε όσο γίνεται πιο αμεσοδημοκρατικούς θεσμούς, με τη μορφή ίσως της ομοσπονδίας δήμων και συνομοσπονδίας περιφερειών. Το πως παίρνεται η εξουσία στους δήμους το περιγράφω στο κείμενο, που φαίνεται ότι δεν διάβασες προσεκτικά.
    Όσο για τους οικολόγους πράσινους, δεν είναι ο στόχος μου να τους προβάλλω, απλώς αναρτώ μερικές φορές κάποιες απόψεις τους για θέματα που μας απασχολούν, όπως κάνω και με τις απόψεις πολλών άλλων-κομμάτων ή ατόμων-που είτε μου τις στέλνουν είτε τις εντοπίζω ο ίδιος, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι τις αποδέχομαι, αλλά για να προωθείται και ο διάλογος και ο προβληματισμός όλων αυτών που τους ενδιαφέρει η κατεύθυνση της τοπικοποίησης-αποανάπτυξης, σαν απάντηση στην παγκοσμιοποίηση, που αναφέρεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή