Επιστροφή προς τα ... μπρος!

Επιστροφή προς τα ... μπρος!

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ

ΕΝΑΣ ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟΣ
ΝΑ ΘΕΜΕΛΕΙΏΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΌ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΙΣΌΤΗΤΑΣ

Αποανάπτυξη-Τοπικοποίηση -Αυτονομία- Άμεση Δημοκρατία-Ομοσπονδιακός Κοινοτισμός

Τον Μάιο του 2020, μια ομάδα περισσότερων από 1.100 υποστηρικτών της «Αποανάπτυξης», υπέγραψε ένα μανιφέστο καλώντας τις κυβερνήσεις να αδράξουν την ευκαιρία και να στραφούν προς ένα «ριζικά διαφορετικό είδος κοινωνίας, αντί να προσπαθούν απεγνωσμένα να θέσουν ξανά σε λειτουργία την «καταστροφική ανάπτυξη». Η Συνδημία του κοροναϊού δείχνει ότι θα χρειασθεί να γίνουν μεγάλες αλλαγές, αν δεν θέλουμε να πάμε στην κατάρρευση! Ειδικά για την μετά-COVID Ελλάδα: Για να ξεφύγει η χώρα από τη μέγγενη των χρεών, από την φτωχοποίηση και το πολιτισμικό αδιέξοδο, καθώς και από την κατάθλιψη και την μεμψιμοιρία στην οποία έχει πέσει ο πληθυσμός της-ιδίως μετά το σοκ της πανδημίας και τον εγκλεισμό του στα σπίτια- θα χρειασθεί, μετά το πέρασμα της καταιγίδας, να αναπτερωθεί το ηθικό του μέσα από μια στροφή προς μια ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση . Εφαλτήρας μπορεί να γίνει ο αγροδιατροφικός τομέας και στη συνέχεια ο μεταποιητικός ένδυσης- υπόδησης, ο ενεργειακός και ο ήπιος ποιοτικός τουρισμός να την συμπληρώσουν. Είναι μια εναλλακτική στη σημερινή κυρίαρχη κατεύθυνση, που δεν χρειάζονται κεφάλαια, ξένες επενδύσεις, χωροταξικά σχέδια, υπερτοπικές συγκεντρώσεις, μεγαλεπήβολα και εξουθενωτικά μεγέθη και ρυθμούς. Η κατεύθυνση της Αποανάπτυξης-Τοπικοποίησης -Αυτονομίας- Άμεσης Δημοκρατίας-Ομοσπονδιακού Κοινοτισμού θα μπορούσε να είναι η διέξοδος για την χώρα, στην μετά-COVID εποχή!

Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2012

H κρίση στο κατώφλι της Γερμανίας: αιτία οι υπερχρεωμένοι δήμοι

Στη Γερμανία, εδώ και πολύ καιρό γίνεται λόγος για τη κρίση του χρέους στην υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ η ίδια ακριβώς κατάσταση υπάρχει στο κατώφλι της. Εξίσου «επισφαλή» είναι τα τεράστια χρέη των δήμων της. Ο καιρός, όπου θεωρούνταν φερέγγυοι οι δήμοι της, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Στη σκιά της μεγάλης κρίσης του χρέους στην ευρωζώνη, διαφεύγει την προσοχή των επενδυτών ένα ανάλογο κακό σενάριο. Απλά θα πρέπει η Ελλάδα να αντικατασταθεί με τον δήμο του Oberhausen για παράδειγμα, η Πορτογαλία με τον δήμο του Hagen, η Ιρλανδία με το Remscheid, η Ισπανία με το Essen.
Όλο και περισσότερες πόλεις και δήμοι είναι υπερχρεωμένοι. Δε μπορούν να συγκροτήσουν πια τους προϋπολογισμούς τους με δικά τους μέσα και χρειάζονται όλο και περισσότερα δάνεια. Όπως και στην Ευρώπη υπάρχει και σε τοπικό επίπεδο, ανάγκη για «διάσωση». Αν το δούμε αυτό αναλογικά για τη Γερμανία, αυτό σημαίνει: κρατίδια όπως η Σαξονία-Άνχαλτ, η Ρηνανία-Παλατινάτο, η Έσση, ακόμα και η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, δύσκολα τα βγάζουν πέρα παρέχοντας βοήθεια στους δήμους και τις κοινότητές τους, για να αποφευχθεί η πυρκαγιά.

Οι μεγάλες πόλεις και οι μικροί δήμοι συσσωρεύουν χρέη πάνω σε χρέη. Εκτός από τα μακροπρόθεσμα δάνεια για επενδυτικά σχέδια, χρειάζονται πάντα περισσότερα δάνεια για τις τρέχουσες εργασίες. Ο λόγος είναι πολύ απλός: τα έσοδα υπολείπονται των δαπανών. Οι αιτίες είναι πολλαπλές: διαρθρωτικές αλλαγές, εξάρτηση από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τη κυβέρνηση του κρατιδίου, υπερεκτίμηση, κακοδιαχείριση.

Οι Kommunen -όπως είναι ο όρος για τους δήμους και τις κοινότητες- ήταν πάντα οι καλύτεροι δανειολήπτες, και μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν με εξαιρετικά χαμηλό κόστος. Ο κίνδυνος θεωρούνταν μηδενός, επειδή ομοσπονδιακές, πολιτειακές και τοπικές αρχές –παρόλο που λειτουργούν σαν ιδιαίτερες οικονομικές οντότητες-επωφελούνταν από το ομοσπονδιακό αξίωμα της αλληλοστήριξης και αλληλοεγγύησης. Τι θα γίνει όμως αν η πρώτη μεγάλη πόλη χρειασθεί βοήθεια από το αντίστοιχο κρατίδιο για να αντεπεξέλθει στα χρέη της; Τότε θα μπορούσε να συμβεί σε τοπικό επίπεδο αυτό που συμβαίνει στην Ευρωζώνη. Για όλες τις προβληματικές πόλεις θα γίνει πιο ακριβή και πιο δύσκολη η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών τους. Τα υπερχρεωμένα κρατίδια δεν θα είναι σε θέση επίσης να χρηματοδοτήσουν κάθε χρεωκοπημένο δήμο.
Παρ 'όλες τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των δήμων και κοινοτήτων, υπάρχει ένα κοινό νήμα που τους συνδέει: όλοι είναι παγιδευμένοι στο ομοσπονδιακό σύστημα φορολογίας, και πολύ λίγο μπορούν να αποφασίσουν για τα έσοδά τους. Όλοι επίσης υποφέρουν από την αύξηση των κοινωνικών δαπανών, που δε μπορούν επίσης να επηρεάσουν. Αλλαγές πολύ δύσκολα μπορούν να γίνουν: ποιος δήμαρχος, ποιο αρμόδιο συμβούλιο θέλει ένα σχολείο, ένα δημόσιο λουτρό, ένα θέατρο κ.λπ. να είναι κλειστό; Αυτό συνήθως συμβαίνει μόνο όταν είναι ήδη πολύ αργά.
Ότι μπορεί μια πόλη-δήμος να χρεοκοπήσει στη Γερμανία είναι τόσο απίστευτο, όπως ήταν και η κατάρρευση μιας χώρας του ευρώ μέχρι πρόσφατα. Οι τράπεζες, τα ταμιευτήρια, οι πιστωτικοί οργανισμοί ήταν μέχρι τώρα πάντα πρόθυμοι να δανείσουν εάν δεν έφθαναν τα χρήματα. Επειδή όμως αυτό συμβαίνει όλο και πιο συχνά τελευταία, οι άμεσες δανειοαναλήψεις σε μετρητά από τους δήμους ξεπέρασαν τα 40 δισ. ευρώ, σε μερικές πόλεις μάλιστα σήμερα αντιστοιχούν πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ. Τα ταμειακά δάνεια των δήμων είναι σαν τις υπεραναλήψεις από τους μισθολογικούς λογαριασμούς, απλά δεν είναι τόσο ακριβές - τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Αυτή η μορφή χρηματοδότησης είναι η συντομότερη αλλά και πιο επικίνδυνη για τους πιστωτές.

Πρόσφατα έγινε σάλος στις εφημερίδες, όταν για πρώτη φορά έγινε γνωστό ότι μια τράπεζα αρνήθηκε να δώσει δάνειο σε μια πόλη-δήμο. Η περίπτωση δείχνει ότι υπάρχει αλλαγή στάσης από τις τράπεζες. Ειδικά όταν κάνουν σύγκριση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα: δεν υπάρχει πλέον μηδενικός κίνδυνος, ούτε για τα δάνεια προς τους κρατικούς οφειλέτες. Αυτό λαμβάνεται υπόψη πια από τις τράπεζες και μέσα στη Γερμανία.
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι, που επιδεινώνουν τη κατάσταση για τις πόλεις: οι τράπεζες των κρατιδίων έχουν συρρικνωθεί και χτυπηθεί. Οι μεγάλες τράπεζες αναδιαρθρώνονται -και με το «κούρεμα» που γίνεται στα κρατικά ομόλογα της Ελλάδας και μελλοντικά και άλλων Ν. ευρωπαϊκών χωρών- αυτό θα μπορούσε να εξελιχθεί σε απροθυμία να χορηγούν δάνεια με χαμηλό επιτόκιο στους δήμους. Υπάρχουν εκτιμήσεις που λένε ότι θα μειωθούν σημαντικά αυτά τα δάνεια από 20% έως 40%. Η κρατική τράπεζα για την Ανασυγκρότηση δεν είναι σε θέση να σηκώσει μόνη της τη χρηματοδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Υπάρχει η ελπίδα ότι το χρηματοδοτικό χάσμα θα ξεπερασθεί με δημοτικά ομόλογα. Αλλά αυτό δεν είναι τόσο εύκολο.
Μπορεί οι διεθνείς πιστωτές να «παρκάρουν»-λόγω της κρίσης χρεών των άλλων χωρών-τα λεφτά τους στα γερμανικά ομόλογα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αλλά οι γερμανοί πιστωτές-που ξέρουν πια αυτή την κατάσταση στο κατώφλι τους-δεν είναι διατεθειμένοι να τα παρκάρουν στα ομόλογα των αντίστοιχων ΟΤΑ.

Πηγή: F.A.Z.(Frankfurter Allgemeine Zeitung )

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου